Για πια Ευρώπη μιλάμε; Σε ποιά Ευρώπη ζούμε πια; Σε ποιά ενωμένη Ευρώπη ελπίζουμε; Και ποιά ενιαία Ευρώπη θέλουμε;
Όλοι μας γινόμαστε τους τελευταίους μήνες μάρτυρες μιας γενικής αναταραχής των λαών της Ευρώπης, ιδίως των κρατών που απαρτίζουν την Ευρωζώνη. Η αναταραχή εκφράζεται είτε με απεργίες, είτε με διαδηλώσεις ειρηνικές(αγανακτισμένοι) ή μη, είτε με αυτοκτονίες που τείνουν να πάρουν ανησυχητικές διαστάσεις. Οι διαφορές ανάμεσα στα κράτη του Βορρά και τα κράτη του Νότου γίνονται όλο και πιο μεγάλες και αγεφύρωτες. Η αυξανόμενη φτώχεια και ανεργία διαλύει όλο και σε περισσότερους, κάθε ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον. Απαισιοδοξία και αδιέξοδα κυριαρχούν αντί για αισιοδοξία και ελπίδα. Το ζοφερό σκηνικό έρχονται να συμπληρώσουν ανάξιες κυβερνήσεις-μαριονέτες σε όλα ανεξαιρέτως τα κράτη, άσχετα αν σε κάποια δείχνουν ότι καταφέρνουν να διατηρήσουν ισχυρή οικονομία. Μπορεί άραγε κάποιος να φανταστεί σε μια ισχυρή οικονομία όπως η Γερμανία, να περιφέρονται το βράδυ αξιοπρεπείς (μέχρι πρότινος) συνταξιούχοι και να ψάχνουν στους κάδους για τροφή; Όχι βέβαια, φαντάζει απίθανο. Κι όμως, όταν ένας συνταξιούχος εργάτης μετά από 35-40 χρόνια εργασίας παίρνει 1000 ευρώ και το ενοίκιο μόνο έχει 600 με 700 ευρώ, άντε να ζήσει με τα υπόλοιπα. Και ας μην αναφερθούμε με παραδείγματα σε χώρες του νότου. Βέβαια υπάρχουν πάντα και οι υψηλόμισθοι, αλλά αυτοί είναι η μειοψηφία.
Ή ποιά είναι η κοινωνική ευαισθησία της πάλαι ποτέ γηραιάς ηπείρου με τις κοινωνικές παροχές που αποτελούσαν οδηγό για όλο τον υπόλοιπο κόσμο; Όταν περικόπτονται επιδόματα ανεργίας, οικογενειακά, συντάξεις αναπηρίας, πολυτέκνων και άλλων ασθενών κοινωνικών ομάδων; Ποιά είναι η φροντίδα για τη παιδεία, όταν περικόπτονται τα κονδύλια και διπλασιάζονται τα δίδακτρα για τά Πανεπιστήμια (Μεγ. Βρεταννία);
Αυτή λοιπόν ήταν η ενωμένη Ευρώπη των λαών, που πιστέψαμε όλοι το 1970 έως και το 2000; Αυτή είναι η Ευρώπη που ονειρεύτηκαν ηγέτες όπως ο H. Schmidt, ο F. Mitteran, o Κ. Καραμανλής, o H. Kohl κ.ά.; Γι αυτή την Ευρώπη αγωνίστηκαν; Σίγουρα όχι. Αυτοί πίστεψαν σε μια Ευρώπη ισότητας, ισονομίας, όπου όλοι θα φρόντιζαν για όλους και που ο κάθε Ευρωπαίος, χωρίς να χάσει την εθνικότητά του, θα αισθανόταν πρώτα Ευρωπαίος κι ύστερα Γάλλος, Γερμανός, Έλληνας ή Ολλανδός. Γι αυτό το όνειρο αγωνίζονταν όλοι οι πρωτεργάτες της Ευρωπαϊκής Ιδέας. Να βρεί η Ευρώπη, που έζησε δύο Παγκοσμίους πολέμους στο έδαφός της, αυτά που την ενώνουν και το κοινό μέλλον.
Τι έγινε όμως; Γιατί εκτροχιάστηκαν αυτές οι ιδέες; Όλα πήραν στραβό δρόμο τη δεκαετία του 1990-2000, όταν οι κυβερνήσεις πολλών ευρωπαϊκών κρατών, παραδόθηκαν κυριολεκτικά στους τραπεζίτες και στα παράγωγά τους όπως οι μεγάλες χρηματοπιστωτικές εταιρείες Goldman Sachs, Morgan Stanley κ.ά. και στους γνωστούς οίκους αξιολόγησης. Με μόνο το προσωπικό κέρδος πούλησαν τους λαούς τους και τους θυσίασαν στους βωμούς του χρήματος και της εξουσίας. Δεν έχουν σημασία τα ονόματα, όλοι έκαναν ακριβώς το ίδιο. Η επόμενη γενιά προέδρων και πρωθυπουργών μετά το 2000 ήταν πια πειθήνια όργανα αυτών των τραπεζιτών, οι οποίοι είχαν αυξήσει τη δύναμή τους και έπαιζαν το παιχνίδι με δικούς τους όρους.
Οι λαοί το κατάλαβαν κάπως αργά. Αλλά το κατάλαβαν. Και κανείς δε θέλει μια τέτοια Ευρώπη. Μια τέτοια ενωμένη Ευρώπη της πείνας και της εξαθλίωσης των λαών, είναι καταδικασμένη. Αργά ή γρήγορα θα διαλυθεί. Να διαλυθεί όμως και να ξαναρχίσει με εκείνες τις ιδέες που ξεκίνησε κάποτε. Με εκείνα τα θεμέλια του πολιτισμού και της πίστης που θα ανεγείρουν ένα ισχυρό και όμορφο οικοδόμημα, πιστό στις αξίες που δημιούργησε χιλιάδες χρόνια τώρα.
Όλοι μας γινόμαστε τους τελευταίους μήνες μάρτυρες μιας γενικής αναταραχής των λαών της Ευρώπης, ιδίως των κρατών που απαρτίζουν την Ευρωζώνη. Η αναταραχή εκφράζεται είτε με απεργίες, είτε με διαδηλώσεις ειρηνικές(αγανακτισμένοι) ή μη, είτε με αυτοκτονίες που τείνουν να πάρουν ανησυχητικές διαστάσεις. Οι διαφορές ανάμεσα στα κράτη του Βορρά και τα κράτη του Νότου γίνονται όλο και πιο μεγάλες και αγεφύρωτες. Η αυξανόμενη φτώχεια και ανεργία διαλύει όλο και σε περισσότερους, κάθε ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον. Απαισιοδοξία και αδιέξοδα κυριαρχούν αντί για αισιοδοξία και ελπίδα. Το ζοφερό σκηνικό έρχονται να συμπληρώσουν ανάξιες κυβερνήσεις-μαριονέτες σε όλα ανεξαιρέτως τα κράτη, άσχετα αν σε κάποια δείχνουν ότι καταφέρνουν να διατηρήσουν ισχυρή οικονομία. Μπορεί άραγε κάποιος να φανταστεί σε μια ισχυρή οικονομία όπως η Γερμανία, να περιφέρονται το βράδυ αξιοπρεπείς (μέχρι πρότινος) συνταξιούχοι και να ψάχνουν στους κάδους για τροφή; Όχι βέβαια, φαντάζει απίθανο. Κι όμως, όταν ένας συνταξιούχος εργάτης μετά από 35-40 χρόνια εργασίας παίρνει 1000 ευρώ και το ενοίκιο μόνο έχει 600 με 700 ευρώ, άντε να ζήσει με τα υπόλοιπα. Και ας μην αναφερθούμε με παραδείγματα σε χώρες του νότου. Βέβαια υπάρχουν πάντα και οι υψηλόμισθοι, αλλά αυτοί είναι η μειοψηφία.
Ή ποιά είναι η κοινωνική ευαισθησία της πάλαι ποτέ γηραιάς ηπείρου με τις κοινωνικές παροχές που αποτελούσαν οδηγό για όλο τον υπόλοιπο κόσμο; Όταν περικόπτονται επιδόματα ανεργίας, οικογενειακά, συντάξεις αναπηρίας, πολυτέκνων και άλλων ασθενών κοινωνικών ομάδων; Ποιά είναι η φροντίδα για τη παιδεία, όταν περικόπτονται τα κονδύλια και διπλασιάζονται τα δίδακτρα για τά Πανεπιστήμια (Μεγ. Βρεταννία);
Αυτή λοιπόν ήταν η ενωμένη Ευρώπη των λαών, που πιστέψαμε όλοι το 1970 έως και το 2000; Αυτή είναι η Ευρώπη που ονειρεύτηκαν ηγέτες όπως ο H. Schmidt, ο F. Mitteran, o Κ. Καραμανλής, o H. Kohl κ.ά.; Γι αυτή την Ευρώπη αγωνίστηκαν; Σίγουρα όχι. Αυτοί πίστεψαν σε μια Ευρώπη ισότητας, ισονομίας, όπου όλοι θα φρόντιζαν για όλους και που ο κάθε Ευρωπαίος, χωρίς να χάσει την εθνικότητά του, θα αισθανόταν πρώτα Ευρωπαίος κι ύστερα Γάλλος, Γερμανός, Έλληνας ή Ολλανδός. Γι αυτό το όνειρο αγωνίζονταν όλοι οι πρωτεργάτες της Ευρωπαϊκής Ιδέας. Να βρεί η Ευρώπη, που έζησε δύο Παγκοσμίους πολέμους στο έδαφός της, αυτά που την ενώνουν και το κοινό μέλλον.
Τι έγινε όμως; Γιατί εκτροχιάστηκαν αυτές οι ιδέες; Όλα πήραν στραβό δρόμο τη δεκαετία του 1990-2000, όταν οι κυβερνήσεις πολλών ευρωπαϊκών κρατών, παραδόθηκαν κυριολεκτικά στους τραπεζίτες και στα παράγωγά τους όπως οι μεγάλες χρηματοπιστωτικές εταιρείες Goldman Sachs, Morgan Stanley κ.ά. και στους γνωστούς οίκους αξιολόγησης. Με μόνο το προσωπικό κέρδος πούλησαν τους λαούς τους και τους θυσίασαν στους βωμούς του χρήματος και της εξουσίας. Δεν έχουν σημασία τα ονόματα, όλοι έκαναν ακριβώς το ίδιο. Η επόμενη γενιά προέδρων και πρωθυπουργών μετά το 2000 ήταν πια πειθήνια όργανα αυτών των τραπεζιτών, οι οποίοι είχαν αυξήσει τη δύναμή τους και έπαιζαν το παιχνίδι με δικούς τους όρους.
Οι λαοί το κατάλαβαν κάπως αργά. Αλλά το κατάλαβαν. Και κανείς δε θέλει μια τέτοια Ευρώπη. Μια τέτοια ενωμένη Ευρώπη της πείνας και της εξαθλίωσης των λαών, είναι καταδικασμένη. Αργά ή γρήγορα θα διαλυθεί. Να διαλυθεί όμως και να ξαναρχίσει με εκείνες τις ιδέες που ξεκίνησε κάποτε. Με εκείνα τα θεμέλια του πολιτισμού και της πίστης που θα ανεγείρουν ένα ισχυρό και όμορφο οικοδόμημα, πιστό στις αξίες που δημιούργησε χιλιάδες χρόνια τώρα.